Rafako Innovation i Instytut Energetyki Odnawialnej opracują technologię dla zielonej elektrociepłowni

Kogeneracja w pełni oparta o odnawialne źródła energii to kluczowe założenie koncepcji technologicznej RAFAKO INNOVATION oraz Instytutu Energetyki Odnawialnej, która będzie rozwijana w I etapie projektu „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”. Projekt „Elektrociepłowni” zakłada opracowanie i wdrożenie technologii, która umożliwi wytwarzanie i magazynowanie energii ze źródeł odnawialnych do celów grzewczych w połączeniu z kogeneracją. Demonstrator technologii będzie zlokalizowany na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o. o. w Radzyniu Podlaskim. Budżet całego przedsięwzięcia to 41 mln zł.

– Proponujemy technologie umożliwiające stworzenie układu kogeneracyjnego opartego w niemal 80 proc. o zielony wodór, który będzie wytwarzany w elektrolizerze i wykorzystywany w ogniwach paliwowych. W ten sposób stworzymy zeroemisyjne źródło ciepła i energii elektrycznej. Zasadnicze elementy kogeneratora to elektrolizer i ogniwo paliwowe, które generuje energię elektryczną – powiedział dr inż. Mariusz Twardawa, wiceprezes zarządu RAFAKO Innovation, lidera konsorcjum. – Taka konfiguracja byłaby pierwszą w Polsce, opartą wyłącznie o energię z zeroemisyjnych OZE. Nasza koncepcja upowszechni wykorzystanie OZE w elektrociepłownictwie, przyczyniając się do dekarbonizacji tego sektora – dodał Mariusz Twardawa. Zastosowane zostaną także kolektory słoneczne i magazyny ciepła, charakterystyczne dla tzw. wielkowymiarowych słonecznych systemów ciepłowniczych. Rozwiązanie w PEC Radzyń należy uznać za pierwsze w Polsce, ale już sprawdzone w UE.

– Proponujemy rozwiązania, które eliminują w znacznej mierze procesy spalania węgla w miejskiej ciepłowni, a na terenie demonstratora eliminują wszelkie rodzaje emisji do atmosfery, łącznie z emisją hałasu – poinformował Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej, który w konsorcjum odpowiada za modelowanie i optymizację ekonomiczną systemu. – To innowacja procesowa, która obejmuje integrację w jeden spójny i elastyczny system kilku zeroemisyjnych technologii: energia elektryczna zakupowana z lokalnych OZE w oparciu o prognozę cen + elektrolizer + ogniwo paliwowe + sezonowy magazyn ciepła. Rozwiązania konsorcjum będzie można zastosować do elektrociepłowni różnej wielkości w całej Polsce. Obecnie około 83% koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych nie spełnia kryterium przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie. Coraz niższa jest też ich rentowność, co wynika m.in. ze stale rosnących cen emisji CO2. Tylko nieliczne przedsiębiorstwa ciepłownicze korzystają z energii pozyskiwanej z OZE. Projekt nowej dyrektywy o OZE, która dostosowuje ciepłownictwo UE do rosnących celów klimatycznych, zakłada zwiększenie wymagań dotyczących wzrostu udziału ciepła z OZE w Polsce w latach 2021-2030. Demonstrator technologii będzie zlokalizowany na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o. o. w Radzyniu Podlaskim. i będzie zasilał 10 budynków mieszkalnych (bloki wielorodzinne należące do Radzyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej). Z zainteresowaniem przyjęliśmy propozycję Konsorcium, aby demonstrator technologii powstał na bazie naszego systemu ciepłowniczego – stwierdził Prezes Zarządu PEC Sp. z o. o. w Radzyniu Podlaskim Jerzy Woźniak. Jeśli zamierzenie się powiedzie, pozytywnie wpłynie na środowisko naszego miasta. Spowoduje też przybliżenie naszej ciepłowni do osiągnięcia kryterium efektywności energetycznej.

Modernizacja sektora ciepłowniczego w Polsce wynika z konieczności dostosowania ciepłowniczych jednostek o mocach poniżej 50 MW opartych na spalaniu paliw kopalnych, a w szczególności węgla, do wymogów Dyrektywy UE o emisjach z instalacji średniej wielkości (MCP), która od 2025 roku wprowadza standardy emisyjne zanieczyszczeń po raz pierwszy dla tej grupy instalacji. Zgodność z nowymi limitami będzie wymagać modernizacji wielu istniejących elektrociepłowni i ciepłowni o mocy poniżej 50 MW. Na koniec roku 2019 w Polsce wg URE funkcjonowało do 396 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych. Analizy rynkowe wskazują, że ponad 83 proc. jednostek ciepłowniczych wymaga inwestycji.

***

„Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym” to drugi projekt Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, w którym weźmie udział konsorcjum Rafako Innovation oraz Instytut Energetyki Odnawialnej. W przedsięwzięciu „Ciepłownia przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”, będziemy rozwijać koncepcję, która zakłada produkcję ponad 80 proc ciepła z OZE dzięki

wykorzystaniu energii słonecznej termicznej i niezbilansowanej energii z farm wiatrowych oraz sezonowego magazynu ciepła wspartego tylko szczytową pracą kotła węglowego. Najistotniejszym jednak elementem systemu będzie sezonowy magazyn ciepła wykonany w technologii dotąd w Polsce niestosowanej. Demonstrator technologii będzie zlokalizowany na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Końskich.